عقلانیت و صلح در اسلام

author

  • یحیی صباغچی استادیار مرکز معارف اسلامی و علوم انسانی، دانشگاه صنعتی شریف
Abstract:

برخی منتقدان دین معتقدند که دین به‌دلیل تقدس‌گرایی، جزمیت، و عقل‌گریزی یکی از عوامل بروز خشونت در جوامع است. این مقاله درصدد پرداختن به جایگاه عقل در دین اسلام و تأثیر آن بر رفتار انسان‌هاست. در این زمینه، مقاله نشان می‌دهد تأکید مستقیم اسلام بر عقلانیت در فهم اعتقادات و احکام دین سبب می‌شود که جهالت‌ها و کج‌فهمی‌ها زایل و افراط‌ها و تفریط‌های برخاسته از این کج‌فهمی‌‌ها از عرصۀ دین‌داری طرد شود. به علاوه، این تأکید بر عقلانیت فقط ناظر به تحسین عقل نیست، بلکه ناظر به رفع موانع حاکمیت عقل بر فکر و قلب انسان، یعنی رذایل نفسانی، نیز است. ریشۀ اکثر خشونت‌ها و دشمنی‌ها را باید در شهوت‌‌ها و مطامع نفسانی جست، بنابراین تأکید فراوان دین اسلام بر رفع موانع عقلانیت عملاً انسان‌ها را به‌سوی مدارا، تحمل، و پیشه کردن رفق در مواجهه با انسان‌ها سوق می‌دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

صلح در اسلام

بحث صلح در اسلام و مکانت آن در دین اسلام از موضوعاتی است که امروز به جدّ مطرح است. مقاله حاضر مسأله فتوحات در اسلام و جهاد مسلمین را از نگاهی فنّی و علمی دور از نظرگاههای غربی و متداول بررسی می کند. مؤلف با تکیه بر قرآن کریم و سیره نبوی (ص) و ائمه اطهار (ع) به بررسی این موضوع مهم می پردازد و با استدلال و بر پایه روشی متین جهاد اسلامی را برای برپایی صلح پایدار در جهان تفسیر می کند و ارتباط متین بی...

full text

صلح غایت‌انگارانه؛ تطبیقی هستی و انسان‌شناسانه بر نظریه صلح در اسلام و غرب

باتوجه به جایگاه صلح در زندگی بشری، مکاتب و نظریه­های مختلف کوشیده اند تا ضمن تفسیر و تبیین مفهوم صلح، ضرورت و کاربرد آن را در زندگی بشری با توجه به مبانی انسان­شناسی و هستی‌شناسی به تصویر بکشند. اسلام نیز به عنوان مکتب آسمانی و جهان­شمول نگرشی غایت‌انگارانه و اصالت‌مدار به صلح دارد و آن را مساله‌ای اصیل و ریشه‌دار با فهم خاص انسان و هستی‌شناسانه قلمداد می­کند؛ در صورتی که مکاتب غربی با مبنا قر...

full text

اسلام، اصالت جنگ یا اصالت صلح؟

جنگ‌ و صلح‌ دو وضعیّت‌ کاملاً متمایز از یکدیگرند که بر هرکدام‌ آثار خاص‌ و قواعد حقوقی‌ ویژه‌ای‌ مترتّب‌ است‌ و‌ پیشینه‌ای‌ به‌ اندازة‌ تاریخ‌ بشریّت‌ دارند. حکومتهای اسلامی‌ در دوران‌ تأسیس‌ و استقرار کامل‌ اسلام‌، با حکومتهای سایر ادیان‌ و ملل‌ غیرمسلمان‌، روابط سیاسی‌ ـ حقوقی‌ برقرار کرده و ارتباطات‌ دیپلماتیک‌ داشته‌اند. سؤال‌ اصلی این‌ نوشتار این‌ است‌ که‌ آیا در روابط کشورهای ‌اسلامی با ملل‌...

full text

صلح و جهاد در اسلام

از آنجائیکه در جهانی پر از شور و بلوا و آمیخته با نگرانی و اضطراب زندگی می کنیم زندگی که اضطراب آن ناشی از جنگها و کشتارها و از برخوردهای قدرتهای استکبای که در همه حال حاصل نابودی و تباهی گروهی از مستضعفان می باشد، اشاره ای مختصر به موضوع قراردادها، مشروعیت قراردادهای بین المللی، حکمیت و موارد کاربرد آن شده است . چون شگفتی در این است که دولتهای قلدر چنین وانمود می کنند که کوشش و تلاششان در این ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 2

pages  21- 44

publication date 2016-12-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023